Bortziriak eskualdean dago Lesaka. Antzinako xarma guztia gordetzen du, baita XVIII. mendeko burdinolak, irin-errotak, sagardoa egiteko lantegiak edo arotz-lanak ere. Mendiz inguratuta eta Onin ibaiak zeharkatuta, Lesaka hainbat auzotan banatzen da eta bere parrokia-elizak babesten du, San Martin Toursekoa, Nafarroako eliza monumentalenen artean kokatzen da.

Etxalar mendi eta zelai berdeen artean dago, eta herri-arkitektura interesgarri eta zaindua du. Horri esker, Turismoko Sari Nazionala jaso du, herriak edertzeko eta hobetzeko.
Udazkenean, ingurua aldatu egiten da. Dorre inerteek eta hankaluzeek, inguruko mendietan estrategikoki banatuta, bizia hartzen dute. Haritz eta pagoei altueran aurre egiten dieten usategiak dira.

Parke naturalaren lurraldea Bertizko jaurerriarena izan zen XIV. mendetik 1898ra arte. 1949an, jabeek Nafarroako Erkidegoari eman zioten. Parkearen hegoaldean jauregia eta lorategiak daude, bilduma botaniko oparoa dutenak. Lurraldearen gainerakoa haran eta mendien segida da, pagoz, haritzez eta haltzadiz betea. Orein, orkatz eta basurde ugari dago, baita baso atlantikoko hegazti tipikoak ere.

Pirinioetako herri txiki honek erakargarri ugari ditu. Erdi Aroko zubiak, etxetzar dotoreak, antzinako eraikinak edo historiaurreko kobazuloak. Ikaburuko kobazuloa da, bisita daitekeen bakarra. Urtxuma ibaiaren etengabeko higadurari esker duela 14.000 urte inguru sortutako kobazuloa da.

Elkarren ondoan dauden bi herri hauek, inauteri bereziak ospatzen dituzte urtarrilaren azken astean. Ekitaldi nagusia joaldunen joan-etorriek osatzen dute, astelehenean Iturengo karriketan barna eta asteartean Zubietakoetan. Joan-etorrian bi herrietako bizilagunek parte hartzen dute. Karrikak honela zeharkatzen dituzte: abarkak, puntillazko azpiko gonak, ardi-larruz estalitako atorra, koloretako lepoko zapiak, zintadun txano konikoak eta eskuineko eskuan zaldi-krinezko isipu bat. Hunkigarria da aldi berean aldaken jolas erritmikoarekin bat egiten duten zintzarri handien egokitzapen estua.

Lekarozko Orabidea auzotik bidezidor txiki bat abiatzen da, eta Baztanen aurki dezakegun leku ederrenetako batera eramaten gaitu, Infernuko Errekaren Errotara.

Baso zabal batez inguratuta errota zahar bat dago, gaur egun erabat zaharberritua. Ikusgarria da errota bat aurkitzea, ia zintzilik bi hegalen artean, eta ur-jauzi bat, paisaia-koadro oso ederra osatuz. Garrantzi handiagoa hartzen du leku horretan dauden elezaharrak kontuan hartuz.